Witamy na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej!

20-950 LUBLIN, ul. Akademicka 13
DZIEKANAT tel. 81 528 47 22, PORTIERNIA: bud. A, tel. 81 528 46 26

Dydaktyka

Przedmioty dydaktyczne:

choroby zakaźne zwierząt,
choroby owadów użytkowych,
choroby zwierząt futerkowych,
epidemiologia i choroby odzwierzęce,
biologia molekularna.

W Klinice studenci zapoznają się z metodami badań laboratoryjnych oraz sposobami postępowania w chorobach zakaźnych zwierząt (epidemiologia, biologia molekularna i zooantroponozy); wprowadzane są również nowe metody diagnostyczne i lecznicze do praktyki weterynaryjnej oraz jest dokonywana ocena leków i immunopreparatów.

Podręcznik
chorób zakaźnych zwierząt domowych z elementami ZOONOZ
pod red. Stanisława Winiarczyka i Zbigniewa Grądzkiego

Choroby zakaźne zwierząt

Epizootiologia ogólna

Podstawowe pojęcia, wiedza o epidemiach. Dochodzenie epizootyczne, pobieranie i przesyłanie materiału do badań laboratoryjnych. Postępowanie przeciwepizootyczne. Dezynfekcja, dezynsekcja, deratyzacja.

Choroby psów i kotów

Wścieklizna, parwowiroza – rozpoznawanie i zwalczanie. Choroba Rubartha, leptospirozy i inne zakażenia przewodu pokarmowe - rozpoznawanie i zwalczanie. Nosówka, kaszel psiarniowy – rozpoznawanie i zwalczanie. Białaczka kotów, zakażenia wirusem niedoboru immunologicznego – rozpoznawanie i zwalczanie. Zakaźne zapalenie otrzewnej, panleukopenia, katar kotów – rozpoznawanie i zwalczanie.

Choroby bydła i małych przeżuwaczy

Pryszczyca, pomór bydła zaraza płucna (pleuropneumonia) – rozpoznawanie i zwalczanie. Enzootyczna bronchopneuminia bydła, IBR/IPV – rozpoznawanie i zwalczanie. Bruceloza, kampylobakterioza, chlamydiaza, leptospiroza – rozpoznawanie i zwalczanie. Enzootyczna białaczka bydła, gąbczasta encefalopatia bydła -rozpoznawanie i zwalczanie. BVD/MD, pastereloza (zaraza dziczyzny i bydła rogatego) –rozpoznawanie i zwalczanie. Wąglik, głowica, choroby beztlenowcowe (szelestnica, obrzęk złośliwy, zakaźna hemoglobinuria) - rozpoznawanie i zwalczanie.

Ronienia zakaźne owiec – chlamydiaza, salmonelloza, kampylobakterioza, bruceloza. Choroby beztlenowcowe (dyzenteria, enterotoksemia, bradsot niemiecki, bradsot szkocki). Choroby układu oddechowego (pastereloza, choroba Maedi, adenomatoza. Choroby układu nerwowego – listerioza, diplokokoza, choroba skokowa, choroba kłusowa., Wirusowe zapalenie stawów i mózgu. Zakaźna bezmleczność. Choroba niebieskiego języka, gorączka Q – rozpoznawanie, zwalczanie.

Choroby trzody chlewnej

Pomór klasyczny, pomór afrykański, TGE. Ronienia zakaźne: parwowiroza, leptospiroza. Choroby osutkowe (pryszczyca, choroba pęcherzykowa, pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej, osutka pęcherzykowa, ospa). Choroby układu nerwowego (choroba Aujeszky, pikornawirusowe zapalenie mózgu i rdzenia, zapalenie mózgu i mięśnia sercowego, paciorkowcowe zapalenie opon mózgowych). PRDC (PRRS, Mhyo), zakażenia cirkowirusami (PMWS – poodsadzeniowy, wielonarządowy zespół wyniszczający, zespół skórno – nerkowy). Choroby układu oddechowego: grypa świń, pastereloza, pleuropneumonia, zakażenia Haemophilus parasuis, ZZZN. Krwotoczne zakaźne enteropatie (rozrostowe zapalenie jelit, dyzenteria, salmoneloza, włosogłówczyca). Choroby beztlenowcowe u trzody chlewnej (beztlenowcowa enterotoksemia). Kolibakteriozy.

Choroby koni

Afrykański pomór koni. zakaźne zapalenia mózgu i rdzenia. Ronienia zakaźne I - EHV, EAV. Ronienia zakaźne II - otręt, zakaźne zapalenie macicy klaczy, salmonelloza. Nosacizna, NZK. Grypa i choroby grypopodobne. Zakaźne zapalenia naczyń chłonnych, zołzy.

Choroby przychówka

Choroby cieląt (kolibakterioza, , streptokokoza, salmoneloza, enzootyczna bronchopneumonia). Immunologiczne uwarunkowania chorób cieląt. Choroby źrebiąt – rodokokoza, posocznica źrebiąt (kulawka), biegunka noworodków oraz zakaźne choroby płuc. Immunologiczne uwarunkowania chorób źrebiąt.

Grzybice zwierząt

Grzybice skórne. Grzybice narządowe, miko toksykozy.

•   Choroby owadów użytkowych

Anatomia i fizjologia pszczoły miodnej. Podstawy gospodarki pasiecznej. Pasieka i jej wyposażenie. Lekarsko-weterynaryjne badanie pasieki. Podstawy terapii chorób czerwia i pszczół. Odkażanie. Zajęcia praktyczne w pasiece – przygotowanie pasieki do nowego sezonu. Choroby zaraźliwe czerwia: choroba woreczkowa, zgnilec złośliwy, kiślica. Choroby zaraźliwe czerwia: grzybice, choroba zarodnikowcowa. Choroby pszczół wywołane przez pierwotniaki: choroba wiciowcowa, choroba pełzakowa, choroba hurmaczkowa. Choroba roztoczowa, inwazje roztoczy zewnętrznych. Waroza. Szkodliwe owady: brauloza, barciaki, muszyce. Postępowanie lekarsko-weterynaryjne w zatruciach pszczół. Zajęcia praktyczne w pasiece – rozpoznawanie chorób czerwia i pszczół. Zasady hodowli jedwabników. Podstawy patologii i terapii jedwabników. Podstawy prawne zwalczania chorób owadów użytkowych. Zajęcia praktyczne w pasiece. Aspekty ekonomiczne poprawy zdrowotności pogłowia owadów użytkowych.

•   Choroby zwierząt futerkowych

Ogólna charakterystyka hodowli zwierząt futerkowych. Podstawy hodowli zwierząt futerkowych - pochodzenie zwierząt futerkowych, postanowienia Komisji Stałej Europejskiej Konwencji o Ochronie Zwierząt Hodowlanych, hodowla mięsożernych zwierząt futerkowych w Polsce i na świecie; - rodzaje ferm zwierząt futerkowych, zasady organizacji pracy hodowlanej, etapy pracy hodowlanej, ocena wartości użytkowej, ocena wartości hodowlanej, selekcja zwierząt, zasady remontu stada, dokumentacja hodowlana i znakowanie zwierząt, zasady klasyfikowania i sortowania skór, lotowanie i sprzedaż aukcyjna skór. Wybrane choroby zakaźne królików. Wybrane zagadnienia z profilaktyki - zasady i cele profilaktyki ogólnej (monitoring zdrowotności, wybijanie chorych zwierząt, likwidacja zwłok, izolacja zwierząt chorych, leczenie, dezynfekcja, deratyzacja, dezynsekcja, czynniki zwiększające podatność na choroby infekcyjne) - immunoprofilaktyka swoista (kompetencja immunologiczna płodu i noworodka, odporność nieswoista, odporność swoista: indukcja odpowiedzi immunologicznej, odpowiedź pierwotna i wtórna)- postępowanie lekarsko-weterynaryjne na fermach zwierząt futerkowych (postępowanie w przypadku chorób podlegających rejestracji, ochrona zwierząt na fermach, kalendarium szczepień, postępowanie lekarsko-weterynaryjne w celu rozpoznania chorób oraz dróg ich szerzenia). Wybrane zagadnienia z chorób niezakaźnych -  niedobór witamin i soli mineralnych, choroby metaboliczne (schorzenia wątroby, dziedziczna tyrozynemia, moczotok norek, choroba żółtego tłuszczu) endokrynopatie u fretek. Diagnostyka, leczenie, zwalczanie i profilaktyka wybranych parazytoz u zwierząt futerkowych. Wartość badań sekcyjnych w diagnostyce chorób zwierząt futerkowych. Zatrucia pokarmowe: diagnostyka, leczenie, postępowanie i zapobieganie. Zakaźne i niezakaźne choroby u fretek: nosówka, wścieklizna, choroba aleucka, NTD, eozynofilowe zapalenie jelit, przerostowe zapalenie jelit. Wyjazd terenowy na fermę zwierząt futerkowych.

•   Epidemiologia i choroby odzwierzęce

Strategie zwalczania zoonoz XXI wieku. Choroba Creutzfeldta-Jakoba a gąbczasta encefalopatia bydła. Struktura prionów. Gąbczasta encefalopatia u różnych gatunków zwierząt i ludzi . Ptasia grypa - groźba pandemii. Zoonozy w hodowlach zwierząt futerkowych. Zoonozy w hodowlach świń. Gorączki krwotoczne i choroby przenoszone przez wektory. Wykorzystanie patogenów zwierząt jako broni bioterrorystycznej. Etiologia, patogeneza i postępowanie przeciwepidemiologiczne w zoonozach.

•   Biologia molekularna

Izolacja materiału genetycznego – różne metody ekstrakcji kwasów nukleinowych z tkanek. Elektroforeza kwasów nukleinowych w żelu agarozowym. Enzymy restrykcyjne – właściwości i zastosowanie. Trawienie kwasów nukleinowych przy pomocy enzymów restrykcyjnych. Wektory plazmidowe i fagowe. Klonowanie molekularne. Amplifikacja kwasów nukleinowych – zastosowanie PCR w diagnostyce chorób zakaźnych. Hybrydyzacja molekularna – zastosowanie w diagnostyce chorób zakaźnych.

•   Gryzonie jako zwierzęta towarzyszące. Patologia i terapia.

Ogólne informacje na temat hodowli amatorskich myszy, szczurów, chomików, świnek morskich, koszatnic, szynszyli, wiewiórek ziemnych i sumaków. Podstawy anatomii i fizjologii gryzoni. Żywienie gryzoni. Wywiad, badanie kliniczne i laboratoryjne gryzoni. Sposoby podawania leków. Krótka charakterystyka najczęściej stosowanych w leczeniu gryzoni środków farmakologicznych. Pomoc w nagłych przypadkach. Krótka charakterystyka najczęściej występujących chorób poszczególnych gryzoni. Choroby układu powłokowego gryzoni. Choroby układu oddechowego gryzoni. Choroby układu pokarmowego gryzoni. Choroby układu nerwowego gryzoni. Elementy onkologii gryzoni. Elementy okulistyki gryzoni. Cukrzyca u gryzoni. Wady zgryzu i sposoby jego korekcji. Egzo i endoparazytozy gryzoni. Dezynfekcja klatek i terrariów. Choroby odzwierzęce gryzoni. Eutanazja. Ogólne zasady prowadzenia badań na gryzoniach. Praca hodowlana i krzyżowanie gryzoni. Rasy, odmiany, środowisko hodowców i wystawców gryzoni.

•   Epidemiologia weterynaryjna

Rozwój epidemiologii weterynaryjnej Uzasadnienie wprowadzania epidemiologii weterynaryjnej do programu studiów. Epidemiologia weterynaryjna a epizootiologia. Zarys historii epidemiologii. Historia epizootiologii/epidemiologii w Polsce. Współczesne zagrożenia chorobami. Występowanie chorób w populacji Podstawowe pomiary zachorowalności i śmiertelności. Analiza przeżywalności. Testy diagnostyczneRodzaje testów diagnostycznych stosowanych w diagnostyce klinicznej i badaniach przeglądowych. Błąd diagnozy. Czułość i swoistość testów. Test referencyjny. Wartości predykcyjne dodatnia i ujemna wyników testów. Czynniki sprzyjające powstawaniu chorób Organizm, czynnik etiologiczny, czynniki środowiskowe. Interakcje pomiędzy czynnikami. Testy diagnostyczne Wartość graniczna testu i metody jej ustalania. Krzywa ROC. Powtarzalność i odtwarzalność testu. Badania wielokrotne. Ocena zgodności wyników testów. Koncepcja epidemiologii Przebieg choroby w populacji – występowanie sporadyczne, endemiczne, epidemiczne, pandemiczne. Postulaty Kocha i Evansa. Analiza epidemiologiczna. Tworzenie hipotez. Weryfikacja hipotez. Monitorowanie i nadzór nad zdrowiem populacji Źródła danych. Monitorowanie chorób. Czynny i bierny nadzór nad zdrowiem populacji. Badania przeglądowe Cel przeprowadzania badań przeglądowych. Trafność wyników. Sposoby pobierania próby – nielosowe, proste losowe, systematyczne, warstwowe, grupowe, wieloetapowe. Liczebność próby. Badania obserwacyjne Podział badań obserwacyjnych. Badania retrospektywne a prospektywne. Badania kohortowe, kliniczno-kontrolne, badania przekrojowe – wady i zalety. Badania ankietowe Wywiad niestandaryzowany a standaryzowany. Zasady przygotowania badań ankietowych. Przygotowanie ankiety, jej budowa i zawartość. Formułowanie pytań. Sposoby przeprowadzania badań ankietowych. Rola ankietera. Ocena jakości badań ankietowych. Ocena skuteczności metod zapobiegania i leczenia Medycyna oparta na faktach. Przegląd systematyczny i metaanaliza. Wiarygodność wyników badań. Grupa doświadczalna i kontrolna. Randomizacja i jej rodzaje. Techniki eliminujące stronniczość w badaniach medycznych.Badania kliniczne weterynaryjne Rodzaje badań klinicznych. Podstawowe zasady przeprowadzania badań klinicznych (GCP). Sponsor, monitor, badacz i ich obowiązki. Zapewnienie właściwej jakości badań klinicznych weterynaryjnych. Systemy informatyczne wykorzystywane w ochronie zdrowia zwierząt Krajowe systemy informatyczne – SPIWET, ZChZZ, System Rejestracji i Identyfikacji Zwierząt, CELAB. Systemy informatyczne wykorzystywane w krajach członkowskich UE – ADNS, TRACES, RASFF, EU BTNET, EudraVigilance. WHIS. Zasady zwalczania chorób w populacji Monitoring. Nadzór nad zdrowiem populacji. Programy zwalczania chorób. Plany gotowości. Analiza ryzyka i modelowanie Elementy składowe analizy ryzyka. Wykorzystanie teorii prawdopodobieństwa w analizie ryzyka. Cele i zasady tworzenia modeli. Typy modeli. Model Reed-Frost.

•   Diagnostyka endoskopowa

Celem prowadzonych zajęć jest przekazanie studentom wiedzy dotyczącej zasadności wykonywania endoskopii, wskazań wynikających z wywiadu, badania klinicznego oraz diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej. Materiał, który będzie prezentowany studentom ma poszerzać ich wiedzę z zakresu najczęstszych chorób poszczególnych układów i rozwinąć zdolności manualne w zakresie posługiwania się specjalistycznym sprzętem. Wskazania do wykonania badania endoskopowego i wymagane wcześniejsze badania dodatkowe, przygotowanie pacjenta. Zapoznanie ze sprzętem (budowa endoskopów sztywnych i giętkich, narzędzia dodatkowe), obsługą endoskopów oraz zasadami mycia i dezynfekcji. Rinoskopia (technika badania, budowa nosa i obszary dostępne do badania, najczęściej spotykane zmiany patologiczne – rozrosty, ubytki, zapalenia, ciała obce). Tracheoskopia, bronchoskopia (technika badania, obraz prawidłowy oraz najczęściej stwierdzane stany chorobowe – zmiany anatomiczne, zapalenia, ciała obce). Ezofagoskopia (technika badania, prawidłowa budowa przełyku oraz stany patologiczne, sposoby usuwania ciał obcych). Gastroskopia (technika badania, prawidłowy obraz żołądka oraz stany patologiczne – nadżerki/owrzodzenia, rozrosty nowotworowe, zapalenia, zaburzenia anatomiczne, sposoby usuwania ciał obcych). Duodenoskopia, kolonoskopia (prawidłowa budowa dwunastnicy i okrężnicy oraz występujące patologie, ocena funkcjonowania kosmków jelitowych oraz brodawek dwunastniczych). Cystoskopia, artroskopia (technika badania, prezentacja materiałów zabiegowych wraz z omówieniem najczęściej spotykanych zmian patologicznych). Prezentacja badań endoskopowych u zwierząt gospodarskich - omówienie różnic w technice badania, wynikających z odmiennej budowy anatomicznej. Badania uzupełniające wraz z techniką pobierania materiału podczas diagnostyki endoskopowej (wymazy, BAL, wycinki błony śluzowej, bronchografia) oraz interpretacja otrzymanych wyników; metody usuwania ciał obcych. Praktyczne wykonywanie zabiegu.